Avrupa Birliği’nin prestijli programı Copernicus Atmosfer İzleme Servisi’nden bilim insanları yaptığı açıklamada, iklim değişikliğiyle kötüleşen orman yangınlarının bu yıl Sibirya, ABD ve Türkiye’nin bazı bölgelerinde rekor miktarda karbon emisyonu ürettiğini söyledi.
Raporda, iklim değişikliğinin tetiklediğini orman yangınlarının neden olduğu yoğun ve uzun süreli alevlerin, tahmini olarak toplam 1,76 milyar ton karbon yaydığı belirtildi. Bu rakam, ABD’nin yıllık karbon emisyonunun dörtte birinden fazlasına eşdeğer.
‘SON YILLARDA GÖRÜLMEMİŞ SEVİYEDE’
Copernicus’a göre kuzeydoğu Sibirya, Türkiye ve batı ABD 2021’de en yüksek orman yangını emisyonlarını kaydetti. Orman yangınları Arnavutluk, Cezayir, Yunanistan, İtalya, Kuzey Makedonya, İspanya ve Tunus’u da harap etti.
Copernicus’da kıdemli bilim insanı Mark Parrington, “Yılın sonuna yaklaşırken, geniş bölgelerin yoğun ve uzun süreli orman yangını faaliyeti yaşadığını gördük, bunların bazıları son yıllarda görülmemiş bir seviyede” dedi.
İnsan kaynaklı iklim değişikliği, dünya genelinde kuraklığın ve sıcaklığın artmasına neden olurken, orman yangınlarının daha sık görülmesine de katkı sağladı.
2022 YILI İÇİN UYARI
Her yıl dünya genelinde sıcaklıklar hızla artarken, 2020 kaydedilen en sıcak yıl olarak tarihe geçti. Uzmanlar, 2021’nin 2021’in şimdiye kadar kaydedilen en sıcak yıllardan biri olacağını belirtirken, 2022’de riskin daha da artabileceği konusunda uyarıyor.
Temmuz ayında, Kuzey California’da başlayan ve üç aydan fazla süren Dixie yangını, eyalet tarihindeki en büyük ikinci yangın olarak tarihe geçti. California, Kanada ve Kuzeybatı ABD’deki yangınlar yaklaşık 83 milyar ton karbon salınımına neden olurken, duman bulutları Atlantik Okyanusu’nu geçerek Avrupa’nın geniş bölgelerine ulaştı.
SICAKLIK VE KURAKLIK ARTIYOR
Doğu ve orta Akdeniz çevresindeki birçok ülke de yaz boyunca yüksek konsantrasyonlarda ince partikül madde ve bozulmuş hava kalitesine yol açan birkaç gün süren yoğun orman yangınlarına maruz kaldı. Temmuz ayında Türkiye’de çıkan yangınlar geniş çaplı tahliyelere yol açtı ve binlerce hayvanın ölümüne neden oldu.
Parrington, “Küresel ısınmanın neden olduğu daha kuru ve daha sıcak bölgesel koşullar, yanıcılık riskini ve bitki örtüsünün yangın riskini artırıyor ve bu, izlemekte olduğumuz son derece büyük, hızlı gelişen ve kalıcı yangınlara yansıdı” dedi. Parrington, “2021’den itibaren iklim değişikliğinin orman yangınları için ideal ortamları sağladığı açıktır.” ifadeleriyle tehlikeye dikkat çekti.
TÜRKİYE 16’INCI SIRADA
Doğal afetlerle kendini daha fazla hissettiren iklim değişikliğinin baş sorumlusu olan sera gazı emisyonları 30 yılda 15 milyar ton artış gösterdi. Dünyada 2020’de 50.6 milyar ton emisyon havaya salınarak küresel ısınmayı artırdı. Türkiye 530 milyon tonluk karbondioksit eş değeri emisyon ile yüzde 1 pay alırken, kara listedeki 16. ülke konumunda.