Rusya’nın 2014’te Kırım’ı ilhak etmesiyle artan gerilim, geçen sene sonuna doğru Ukrayna sınırına asker yığılmasıyla beraber daha da yükselerek bölgeyi yeni bir çatışmanın eşiğine getirdi.
Rusya ve Batı’yı bir kez daha karşı karşıya getiren gerilimin düşürülmesi için diplomatik çabalarda bir ilerleme sağlanamazken, durumun Avrupa’da son yılların en büyük savaşına evrilme olasılığı endişe yaratıyor.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, hafta başında yaptığı açıklamada, üye ülkelerin Doğu Avrupa’daki müttefiklere ilave savaş gemileri ve savaş uçakları gönderdiğini ve kuvvetlerini hazır tuttuklarını duyurmuştu.
Reuters haber ajansı, olası bir işgalde NATO’nun atabileceği adımları sıraladı ve ittifakın bölgedeki durumunu analiz etti.
NATO URAYNA’YI SAVUNMAK İÇİN HAREKETE GEÇER Mİ?
Reuters’ın analizine göre, NATO olası bir işgalde askeri olarak duruma müdahale etmeyecek, çünkü Ukrayna NATO üyesi değil ve taraflar arasında bu konuda bir anlaşma bulunmuyor.
ABD Başkanı Joe Biden’ın Rusya’ya karşı Ukrayna’ya asker gönderme niyeti olmadığı açıklanmıştı.
Öte yandan 2008’deki NATO zirvesinde Ukrayna’nın gelecekte askeri ittifaka üye olacağı belirtilmişti. NATO, Ukrayna ordusunu modernleştirme çalışmalarına da destek veriyor.
İngiltere bu hafta Polonya’ya savaş uçağı gönderdi.
NATO’NUN BÖLGEDEKİ ASKERİ VARLIĞI
NATO’nun Litvanya, Letonya, Estonya ve Polonya’da Kanada, ABD, İngiltere ve Almanya öncülüğünde yaklaşık 4000 askeri bulunuyor. Bu askerler, olası bir krize yanıt verecek NATO’ya bağlı 40 bin kişilik hızlı tepki gücünün bir parçası olarak görev yapıyor.
Bulgaristan hükümeti, NATO işbirliğiyle ülkedeki 1000’e yakın askeri savaşa hazır duruma getirebileceğini açıkladı. Diğer üye ülkelerden askerler de Bulgaristan’daki bu birliklere katılabilir.
NATO’nun Romanya’da da yaklaşık 4000 askeri bulunuyor ve bu sayının artması bekleniyor.
UKRAYNA’YA SİLAH SEVKİYATI NE DURUMDA?
ABD, İngiltere ve Baltık ülkeleri Ukrayna’ya füze dahil silah ve askeri ekipman gönderiyor.
Türkiye de Ukrayna’ya SİHA veriyor. Bu SİHA’ların ülkenin doğusunda Rusya yanlılarıyla Ukrayna ordusu arasında 2014’ten bu yana süren savaşta kullanılması, Moskova’nın tepkisini çekmişti.
Ukrayna’ya silah göndermeyen Almanya ise ülkede bir sahra hastanesi kurma sözü vermekle yetindi.
NATO NEDEN BİRLİKLERİNİ HAZIR DURUMA GETİRDİ?
NATO, Ukrayna’daki olası bir çatışmanın başka bölgelere, özellikle de Karadeniz ve Baltık Denizi kıyısındaki yerlere yayılmasından endişe ediyor.
ABD, olası bir krize karşı 8500 askerini teyakkuza geçirdiğini açıkladı. Danimarka, Baltık Denizi’ne bir firkateyn, Litvanya’ya da dört savaş gemisi gönderdi.
İspanya da Akdeniz ve Karadeniz’de görev yapan NATO donanma güçlerine destek için bir mayın tarama gemisi ve bir firkateyn gönderdi.
Fransa NATO komutası kapsamına Romanya’ya asker gönderebileceğini belirtirken, Hollanda da Bulgaristan’a iki savaş uçağı göndermeyi teklif etti.
NATO ÜYELERİ YAVAŞ MI DAVRANIYOR?
Ukrayna’yı işgal etmek gibi bir niyeti olmadığını savunan Rusya, NATO’nun sınırlarına yakın bölgelerdeki faaliyetlerinin sınırlandırılmasını talep ediyor. NATO ise bu talebi reddetmişti.
Öte yandan NATO, krize diplomatik bir çözüm bulmak üzere Moskova’yla görüşmeleri sürdürmeyi amaçlıyor.
Reuters’ın analizine göre, farklı önceliklere sahip 30 ülkenin üye olduğu NATO’da kolektif karara varmak zaman alıyor.
Analizde, NATO üyelerinin Doğu Avrupa’da dönüşümlü görev yapan asker sayısını artırma ihtimalini değerlendirdiği belirtildi. Şubat ayı ortasında Brüksel’de düzenlenecek savunma bakanları toplantısında bu konu da gündeme gelecek.
Ancak haziranda düzenlenecek NATO zirvesi öncesinde Rusya’yı caydırmaya yönelik daha önemli kararlar alınabileceği belirtiliyor.