ABD Başkanı Donald Trump’ın gümrük vergileriyle ilgili adımları enflasyon ve resesyon ikilemindeki dünya ekonomileri üzerinde tesirli olmayı sürdürüyor.
ABD’de cuma günü yayımlanan “Önce Amerika Yatırım Politikası” başlıklı genelgede, Çin temaslı şirketlerin ABD’de “teknoloji, altyapı, sıhhat, tarım, güç, hammadde ve öteki kritik sektörlerde” yatırım yapmasını engellemek üzere, Yabancı Yatırım Komitesi’nin kontrolü dahil “her türlü yasal araca başvurulacağını” bildirildi.
Çin’in, besin kaynakları, tarım alanları, madenler, doğal kaynaklar, limanlar ve gemi terminalleri üzere ABD’nin “değerli mücevherleri” olan yatırım alanları “görünür ve zımnî yollarla” amaç aldığı sav edilen genelgede, “Çin, ABD şirketlerinin, kendi ülkesindeki kritik altyapıyı devralmasına müsaade vermiyor, ABD de Çin’in, ABD’deki kritik altyapıyı devralmasına müsaade vermemeli.” tabiri yer aldı.
Genelgede ayrıyeten Amerikan şirketlerinin de Çin’in askeri sanayi bölümüne yatırım yapmasına mahzur olunması gerektiği zira, Pekin idaresinin, ordu, istihbarat ve başka güvenlik aygıtlarını çağdaşlaştırmak için Amerikan sermayesini sömürdüğü öne sürüldü.
Öte yandan, Rusya-Ukrayna savaşının bitirilmesi konusunda atılan adımlara yönelik haber akışı yakından takip edilmeye devam ediyor. Trump, cumartesi başşehir Washington’da düzenlenen Muhafazakar Siyasi Aksiyon Konferansı (CPAC) 2025 isimli aktiflikte, Cumhuriyetçi seçmene son bir aylık devirde yaptığı faaliyetleri aktardı.
Rusya ile Ukrayna ortasında yaşanan savaşın sonlandırılması gerektiğini vurgulayan Trump, “Başkan Putin ile konuştum ve bence bu işin bitmesi gerekiyor, bitmeli.” dedi.
Trump, yaklaşık 3 yıldır devam eden savaşta ABD’nin Ukrayna için 350 milyar dolar harcadığını belirtti.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ise Rusya-Ukrayna savaşına ait barış görüşmelerine Ukrayna’nın yanı sıra, ABD, Rusya ve Avrupa ülkelerinin katılması gerektiğini söyledi.
Trump’ın açıklamalarına karşılık veren Zelenskiy, ABD’ye Lider Trump’ın savunduğu ölçüde borçları bulunmadığını vurgulayarak, Ukrayna’nın ABD’den 350 milyar dolar değil 100 milyar dolar yardım aldığını söz etti.
Makroekonomik data tarafında ise ABD’de cuma günü açıklanan bilgilere nazaran imalat endüstrisi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) şubatta aylık 0,4 puan artarak 51,6 ile piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti. Tıpkı devirde hizmet kesimi PMI 3,2 puan azalarak 49,7 ile 25 ayın en düşük düzeyine geriledi.
Michigan Üniversitesi Tüketici İnanç Endeksi de şubatta aşağı taraflı revize edilerek 64,7’ye indi.
Tüketicilerin kısa vadeli enflasyon beklentisi şubatta 4,3’te sabit kalırken, uzun vadeli enflasyon beklentisi yüzde 3,2’den yüzde 3,5’e yükseldi.
Bu gelişmelerle ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,43, dolar endeksi de yüzde 0,4 düşüşle 106,2 düzeyinde dengelendi.
Cuma günü yüzde 0,1 düşüşle 2 bin 935 dolardan kapanan altının ons fiyat, şu sıralarda ise yüzde 0,2 kıymet karıyla 2 bin 940 dolardan süreç görüyor.
Brent petrolün varil fiyatı da evvelki kapanışın çabucak altında 73,9 dolardan satılıyor.
New York Borsası’nda cuma günü, S&P 500 endeksi yüzde 1,71, Nasdaq endeksi yüzde 2,20 ve Dow Jones endeksi yüzde 1,69 düştü. ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni haftaya ise olumlu bir seyirle başladı.
Avrupa borsalarında cuma günü karışık bir seyir izlenirken, gözler Almanya’daki erken genel seçimlere yönelik haber akışına çevrildi.
Almanya Seçim Heyetinin açıkladığı süreksiz resmi sonuçlara nazaran, Hristiyan Birlik (CDU/CSU) partileri yüzde 28,6 ile genel seçimi önde tamamladı.
Aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) partisi bir evvelki seçimlere nazaran oy oranını 10,4 puan artırarak yüzde 20,8 ile ikinci sırada yer alıyor. Sosyal Demokrat Parti (SPD) ise yüzde 16,4 oy oranıyla üçüncü, Yeşiller Partisi ise yüzde 11,6 ile dördüncü sırada bulunuyor.
Almanya seçimlerinde zaferini ilan eden CDU/CSU partilerinin başbakan adayı Friedrich Merz, önceliğinin Avrupa’yı güçlendirmek olacağını böylelikle ABD’den bağımsızlıklarını elde edebileceğini söyledi.
Analistler, Merz’in başbakanlık misyonuna başlayabilmesi için koalisyon görüşmelerinde başka partileri ikna etmesi gerekeceğini belirterek, hususa ait haber akışının piyasaların odağında olduğunu kaydetti.
Öte yandan, bugün Avro Bölgesi’nde açıklanacak ocak ayına ait tüketici enflasyonu da yakından takip ediliyor.
Analistler, bugün açıklanacak enflasyon datalarından alınacak sinyallerin Avrupa Merkez Bankasının (ECB) gelecek devirde izleyeceği patikaya yönelik fiyatlamaları etkileyebileceğini söz etti.
Cuma günü, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,12 ve İngiltere’de FTSE 100 yüzde 0,04 bedel kaybederken, İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,45 ve Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,39 yükseldi. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar yeni güne karışık bir seyirle başladı.
Asya tarafında satıcılı bir seyir izlenirken, Japonya’da tatil nedeniyle süreçler gerçekleşmiyor.
Dün, Çin Ticaret Bakanlığı, ABD’nin yayımladığı, kritik kesimlerde Çin kaynaklı yatırımların engellenmesini öngören, “Önce Amerika Yatırım Politikası” başlıklı genelgeyi eleştirerek, Washington idaresine ekonomik ve ticari hususları politikleştirmeme davetinde bulundu.
Ticaret Bakanlığından yapılan açıklamada, ABD’nin yaklaşımının, ulusal güvenlik kavramını genelleştiren, piyasa-dışı ve ayrımcı bir uygulama olduğu, iki ülke ortasındaki olağan ekonomik ve ticari münasebetleri olumsuz etkileyeceği belirtildi.
Genelgenin uygulanması halinde Çin ile ABD ortasındaki yatırım alışverişine ziyan vereceğine dikkati çekilen açıklamada, bunun ABD’ye de faydasının olmayacağı vurgulandı.
Açıklamada, Çin’in ABD’nin bu husustaki adımlarını yakından izleyeceği ve yasal haklarını ve çıkarlarını korumak üzere gereken önlemleri alacağı belirtilerek, Washington idaresine milletlerarası yatırım ve ticaret kurallarına, piyasa iktisadının maddelerine uyma ve ekonomik ve ticari bahisleri siyasallaştırmaya ve araç haline getirmeye son verme daveti yapıldı.
Bu gelişmelerle kapanışa yakın Güney Kore’de Kospi yüzde 0,6, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,3 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,8 geriledi.
Yurt içinde cuma günü satış yüklü bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 2,09 kıymet kaybederek 9.602,16 puandan tamamladı.
Dolar/TL, cuma yüzde 0,4 yükselişle 36,4475’ten kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında yatay seyirle 36,4320 düzeyinden süreç görüyor.
Borsa İstanbul’dan yapılan açıklamada, bugünkü süreçlerde BIST 50 endeksinde yer alan ve açığa satış süreci yapılabilen hisselerde bir gün boyunca geçerli olmak üzere açığa satış süreçlerinde üst adım kuralının uygulanmasının kararlaştırıldığı bildirildi.
Analistler, bugün yurt içinde kapasite kullanım oranı ve gerçek kesim inanç endeksi, yurt dışında Almanya’da Ifo iş dünyası inanç endeksi, Avro Bölgesi’nde enflasyon ve ABD’de Dallas Fed imalat sanayi endeksi datalarının takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.550 ve 9.500 puanın takviye, 9.700 ve 9.800 düzeylerinin direnç pozisyonunda olduğunu vurguladı.
Piyasalarda bugün takip edilecek datalar şöyle:
10.00 Türkiye, şubat ayı kapasite kullanım oranı
10.00 Türkiye, şubat ayı gerçek kesim itimat endeksi
12.00 Almanya, şubat ayı Ifo iş dünyası itimat endeksi
13.00 Avro Bölgesi, ocak ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE)
18.30 ABD, şubat ayı Dallas Fed imalat sanayi endeksi