James Webb Uzay Teleskobu’ndan alınan yeni imgelerdeki yıldızlar, eskisinden daha keskin görünüyor. Manzara kalitesinden bahsetmiyoruz. Manzaralardaki parlak yıldızların birçoklarının çok bariz sivri uçlara sahip olduğu gerçeğinden bahsediyoruz. Hollywood imali uzay sinemalarının afişi üzere görünen yıldızların sırrı ne? Gelin James Webb Uzay Teleskobu ile çekilen fotoğrafların sırrını birlikte çözelim.
James Webb Uzay Teleskopu (JWST) ile çekilen birinci fotoğraflar yayınlanınca sanki bir mercek parlaması mı? Diye sorular soruldu. Lakin durum çok farklı.
Fotoğraflardaki sivri yıldızlar kırınım artışlarını simgeliyor ve yakından bakarsanız, JWST imgelerindeki tüm parlak objelerin tıpkı sekiz noktalı desene sahip olduğunu görürsünüz. Işık ne kadar parlaksa, özellik o kadar barizleşir. Bulutsular yahut galaksiler üzere daha sönük objeler bu bozulmayı pek fazla görme eğiliminde değildir.
Bu kırınım sivri deseni JWST’ye özgü diyebiliriz. Yeni teleskop tarafından çekilen görüntüleri, önceki teleskop tarafından çekilen görüntülerle karşılaştırırsanız, Hubble’ın JWST’nin sekizinde yalnızca dört kırınım artışı olduğunu fark edeceksiniz.
Aşağıdaki tweette Hubble ile çekilen fotoğrafların 4 köşeli olduğunu ve JWST ile çekilenlerin ise kar tanesi gibi altı köşeli olduğunu görebilirsiniz.
Sivri uçların JWST’de daha besbelli olmasının sebebi kullanılan ayna teknolojisiyle ilgili.
Hem Hubble hem de JWST yansıtıcı teleskoplardır, yani aynaları kullanarak kozmostan ışık toplarlar. Yansıtıcı teleskoplar, ışığı toplayan ve onu daha küçük bir ikincil aynaya yansıtan büyük bir birincil aynaya sahiptir. Uzay teleskoplarındaki ikincil ayna , bu ışığı, artık gördüğümüz tüm manzaralara ve bilgilere dönüştüren bilim araçlarına yönlendirmeye yardımcı olur.
Hem birincil hem de ikincil aynalar, kırınım artışlarına katkıda bulunur, fakat biraz farklı biçimlerde. Işık, ayna kenarları üzere objelerin etrafında kırılır yahut bükülür. Bu nedenle, ışık aynanın kenarlarıyla etkileşime girdiğinden, aynanın biçimi bu ışık sıçramalarına neden olabilir. Hubble’ın durumunda, ayna yuvarlaktı, bu yüzden sivriliğe katkıda bulunmadı. Ancak JWST, altı kırınım sivri uçlu bir görüntüyle sonuçlanan altıgen aynalara sahiptir.
Soldaki görüntü, yakın kızılötesi ışığı toplayan JWST’nin NIRCam’ı tarafından çekildi. Sağdaki, teleskopun orta kızılötesi ışığı alan MIRI cihazı tarafından çekildi.
zay Teleskobu Bilim Enstitüsü tarafından yayınlanan bir açıklamada , ‘Yakın kızılötesi ışıkta, yıldızlar bu dalga uzunluklarında çok parlak oldukları için daha besbelli kırınım sivri uçlarına sahipler’ diyor. ‘Orta kızıl ötesi ışıkta, yıldızların etrafında kırınım sivri uçları da görünür, fakat bunlar daha sönük ve daha küçük.’