Irak önceki gün başkent Bağdat’ta patlak veren çatışmalarla çalkalandı. Ülkenin etkili isimlerinden Şii din adamı ve siyasi lider Mukteda el Sadr’ın geçen pazartesi günü siyasetten tamamen çekileceğini açıklaması üzerine, destekçilerinin Cumhurbaşkanlığı Sarayı ve yabancı misyon temsilciliklerinin bulunduğu Yeşil Bölge’yi işgal girişiminde bulunması ciddi çatışmalar yaşanmasına yol açtı. Çatışmaların ağırlıklı olarak Irak güvenlik güçleri ve onlarla birlikte hareket eden İran yanlısı Haşdi Şabi milisleriyle Sadr hareketine bağlı Saraya Selame (Barış Tugayları) güçleri arasında yaşandığı bildirildi. Havan topu dahil ağır silahların kullanıldığı belirtilen çatışmalarda çevre hastanelere göre can kaybı 30’u geçerken yaralı sayısı ise 800’ü aştı.
İRAN SINIRI KAPATTI
Bazı ülkeler diplomatik temsilciliklerindeki personeli bölgeden tahliye ederken, birçok havayolu şirketi de Bağdat seferlerini iptal etti. Türkiye, Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler taraflara itidal ve şiddetten uzak durma çağrısı yaparken, Dışişleri Bakanlığı Irak’a seyahat uyarısı yayınladı. İran yönetimi ise Irak’la tüm kara sınırlarının kapatıldığını ve Bağdat uçuşlarının iptal edildiğini açıkladı. Pazartesi akşamı ülke genelinde sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
‘EVE DÖNÜN’ ÇAĞRISI
Dün ise öğle saatlerinde bir basın toplantısı düzenleyen Mukteda el Sadr, taraftarlarına “Eve dönün” çağrısı yaptı. Protestoların devam etmemesi gerektiğini zira barışçıl karakterini yitirdiğini söyleyen Sadr, “Iraklı kanı dökmek artık yasaklanmıştır. Oturma eyleminin dahi son bulmasını istiyorum” ifadelerini kullandı. Yaşanan çatışmalardan ötürü Irak halkından özür dileyen Sadr, destekçilerine bir saat içinde evlerine dönme çağrısında bulundu. Sadr’ın açıklamaları etkili olurken çatışmaların dinmesiyle sokağa çıkma yasağı da kaldırıldı.
ERKEN SEÇİM SİNYALİ
Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih, protestocuların sokaklardan çekilmesinin ardından yaptığı konuşmada erken seçime yeşil ışık yaktı. Seçimin krizden çıkış anlamına geldiğini belirten Salih, “Bu aynı zamanda siyasi ve sosyal istikrarı garanti ediyor ve Irak halkının isteklerine cevap veriyor” dedi. Ekim 2021’de yapılan genel seçimlerden bu yana hükümet kurulamayan ve siyasi krizin pençesinde olan Irak’ta bir süredir Şiiler arasında iç savaş endişeleri yaşanıyordu. Genel seçimlerden birinci parti çıkmasına rağmen diğer Şii gruplarla müzakereleri reddeden ve hükümeti kurmak için gereken çoğunluğu sağlayamayan Sadr Hareketi, tekrar seçime gidilmesini ve meclisin lağvedilmesini talep ediyordu.
TAHRAN’IN IRAK’TAKİ NÜFUZUNA KARŞI ÇIKTI
– Mukteda el Sadr, Şii dünyasında “Büyük Ayetullah” olarak tanınan Muhammed Sadık el Sadr’ın oğlu olarak 1974’te Necef’te dünyaya geldi.
– Irak’ta Şii nüfus üzerinde etkili olan Sadr ailesinin vârisi olarak düşünülmeyen Mukteda el Sadr babası ve abilerinin öldürülmesinin ardından ailenin başına geçti.
– Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin’in düşüşünün ardından Irak siyasetinde öne çıkan bir figür olan Sadr, 2003 yılında Sadr Hareketi’ni kurdu.
– ABD ve İran’ın, Irak siyasetindeki etkisini ortadan kaldırma söylemine sahip olan Sadr Hareketi, 2009 seçimlerinden itibaren her seçimde parlamentoya milletvekili sokmayı başardı.
– Ekim 2021 seçimlerinde sandıktan birinci parti çıkmasına rağmen hükümet kurulamadı. Sadr, önceki gün siyasetten çekildiğini duyurdu.