Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan dün akşam yeni taban minimum fiyatı 22 bin 104 lira olarak açıkladı.
Dün akşam saatlerinde Asgari Fiyat Komisyonu ansızın toplantıya çağrıldı.
Asgari fiyat konusunda rakamsal bilgi verilmediği için TÜRK_İŞ toplantıya katılmadı, protesto etti.
Işıkhan, TÜRK_İŞ’in protestosunu önemsemedi, patron temsilcileriyle yeni minimum fiyatı duyurdu.
Yeni taban fiyat yeniden açlık hududu temel alınarak saptandı.
Açlık sonu 20 bin 562 lira; taban fiyat 22 bin 104 lira.
Bir iki ay sonra yeni taban fiyat yeni açlık sonunun altında kalacaktır.
Bugün AK Parti Küme Toplantısı’nda Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan bu sayısı 24 bin yahut 25 bin liraya yükseltir mi?
Yükseltebilir.
Erdoğan bu türlü “bu da benden” diyerek jest yapmayı seviyor.
Türkiye’de minimum fiyat aslında ortalama fiyat haline gelmiş durumda.
Asgari fiyatla çalışanların tüm çalışanlar içindeki hissesi yüzde 57 görünüyor.
Ancak taban fiyatın biraz üstünde fiyat alanları da hesaba kattığınızda bu oran yüzde 60’ın çok üzerine çıkıyor.
Bir ülkenin çalışanlarının yüzde 60’dan fazlası taban fiyata yakın gelir elde ediyorsa o ülkede ömür taban seviyede demektir.
İktidar halkın çoğunluğunu minimum seviyede yaşamaya mahkûm etmiş durumda.
Asgari fiyatla yaşamak demek, açlık hududunun da altında yaşamak manasına geliyor.
Bu iktidar, taban fiyat tarifindeki muhtaçlıkları hiçbir vakit karşılayamadı.
Asgari fiyatın tarifine bakalım:
“Çalışanlara bir çalışma günü karşılığında ödenen ve çalışanın besin, konut, sıhhat, ulaşım ve kültür üzere zarurî muhtaçlıklarını günün fiyatları üzerinden taban seviyede karşılamaya yetecek fiyattır.”
Açlık sonunun biraz üzerinde bir minimum fiyat bu gereksinimleri minimum seviyede de karşılayamaz.
Asgari fiyatın ortalama fiyat haline geldiği düşünülürse halkın büyük çoğunluğu tekrar açlık sonunun da altında yaşayacak demektir.
Asgari fiyatla yahut biraz üzerinde bir fiyatla yaşamaya çalışanlar yeniden karın tokluğuna çalışacaklar.
Asgari fiyatın tarifinde olan sıhhat, eğitim, kültür muhtaçlıklarını yeni taban fiyatla karşılamaları mümkün olmayacak.
DİSK-AR, enflasyonla ilgili yaptığı araştırmanın sonuçlarını şöyle açıkladı:
“TÜİK, Kasım 2024 periyodunda besin enflasyonunu yüzde 48,57 olarak açıkladı.
Ancak bu enflasyon halkın hissettiği gerçek enflasyonu yansıtmaktan epey uzak bir oran.
DİSK-AR’ın TÜİK bilgilerinden yararlanarak yaptığı hesaplamaya nazaran emeklilerde besin enflasyonu yüzde 67 oldu.
Üçüncü yüzde 20’lik gelir kümesinin besin enflasyonu yüzde 54,2 olurken, düşük gelirli ikinci yüzde 20’lik kümenin besin enflasyonu yüzde 67,8 ve en fakir yüzde 20’lik gelir kümenin besin enflasyonu ise yüzde 86,2 olarak gerçekleşti.”
Bu oranlar da gösteriyor ki belirlenecek yeni minimum fiyat yeniden kâfi olmayacak.
Asgari fiyatla çalışanlar, emeklilerin büyük bir kısmı, düşük fiyatlı memurlar aybaşını fakat borçla getirebiliyorlar.
Asgari fiyatın açlık sonu civarında belirlenmesi karın tokluğuna yaşamayı dayatıyor.
Türkiye minimum fiyatı belirlerken açlık hududunu ölçü almayı artık bırakmalıdır.
Asgari fiyat insanca hayat seviyesi temel alınarak belirlenmelidir.