Haftanın Sanat Rotası: Bu hafta, üç büyük şehirde hangi sanat etkinlikleri var?

T24 Kültür Sanat

Türkiye’nin sanatla dolup taşan kentlerinden İstanbul, Ankara ve İzmir’de bulunan tiyatro, stant, atölye üzere aktiflikleri derleyen Haftanın Sanat Rotası, bu hafta yeni ismi ve yedinci sayısıyla sizlerle. Bu haftanın derlemesinde birbirinden farklı stantlar ve ödüllü tiyatro oyunları yer alıyor. Bu haftanın sayısında; İstanbul’daki birbirinden farklı stantlar, Ankara’daki sinema şenliği ve İzmir’in milletlerarası kısa sinema şenliği yer alıyor.

Her hafta cuma günü yayımlanan Haftanın Sanat Rotası bu hafta 9-15 Kasım tarihlerindeki aktifliklerine yer veriliyor.

İşte İstanbul, Ankara ve İzmir’de sizler için derlediğimiz kültür sanat aktiflikleri:

İstanbul’da bu hafta:

-Islak Yer / Arter

Arter’in yeni dönem programında yer alan Yasemin Özcan’ın Islak Zeminbaşlıklı şahsî standı, insanın toprakla, hatırlamanın lisanla, otobiyografinin kurguyla alakası üzerinden kuşaklar ortası transfer, göç ve kimlik inşası mevzularına odaklanıyor. Stant, sanatkarın Arter’deki galeri yeri için ürettiği yeni yapıtlarını daha erken tarihli yapıtlarıyla bir ortaya getiriyor.

Toprak, standa bir yapı materyali ve kültürel transferin bir metaforu olarak sirayet ediyor. Stantta yer alan yapıtlar, toprağın kullanım ve deveran metotları açısından çeşitliliğinin altını çizerken, gerecin seyahati ve dönüşümüyle, insanın kurguladığı lisan, kimlik ve bağlantıların evrimi ortasındaki paralelliği açığa vuruyor. Çalışmalarında gündelik imgeleri ve objeleri mercek altına alan ve ufak müdahalelerle başkalaştıran Özcan, ailesinden devraldığı Alevi geleneğine referanslarla değer bilmenin, yas tutmanın, iz bırakmanın ve tabiattaki döngüsel süreçleri kabulün farklı yollarını görünür kılıyor.

Sergiye ve Yasemin Özcan’ın bu bağlamda ürettiği geniş ölçekli yerleştirmeye ismini veren “ıslak zemin”, sanatkarın taşınacak yeni bir mesken ararken emlakçılardan sıklıkla duyduğu bir tabir. Mutfak ve banyo gibisi suyla temas eden alanlar için kullanıldığı üzere kaygan ve tekinsiz alanları da imliyor. Miras, transfer, hafıza, kentleşme ve çağdaşlaşma üzere kavramlara kurgusal anlatılar üzerinden düşünsel ve mizahi bir yaklaşım sunan Islak Zemin standı, kırılganlığın kabulüyle umudu yeşertmenin imkânlarını araştırıyor.

-Onírico / Emin Turan

Adını Portekizcede düşsel manasına gelen, düşlerin sembolik ve vaktin ötesinde akan doğasını tanımlamak için kullanılan onírico kavramından alan stant, zihnin yarattığı sahneler üzerine kavramsal tartışmalar sunuyor.

Sanatçının son yıllarda sıklıkla yaptığı Portekiz seyahatlerinde yaşadığı düş ile uyanıklık arasındaki geçişlerin, gündüz düşlerinin bir yansıması olan yapıtlarda son derece tanıdık objeler ve semboller bir anda yabancılaşarak izleyiciyi hayal, düş ve dışsal gerçekliği tekrar düşünmeye davet ediyor.

-Real Estate / Erdal İnci

Sanatçının kent imgesi, taşınmazlar ve mimari cephelere dair algıya özgün bir bakış açısı önerdiği son devir yapıtlarına yer veren stant, İstanbul’un Galata, Cihangir ve Moda semtlerini kuşbakışı tasvir eden harita gibisi dört büyük ölçekli baskıyı içeriyor. Manipüle edilmiş ayrıntılarıyla bu kent görüntüleri, kaotik kent dokusuna sürreal bir yorum getiriyor. Stantta yer alan “Facade” serisi ise İstanbul, New York ve Paris’te çekilmiş 40 farklı bina fotoğrafından oluşuyor. İnci, bu yapıların kapı yahut pencere üzere açıklıklarını vurgulayarak binaların bir nevi gizli karakterini açığa çıkarıyor ve mimari cephelerin yüzeyde kalan yapay tabiatına dair ipuçları veriyor.

-Seyfi Bey

30 yıl evvel Huysuz Virjin‘in metin müellifi olarak mesleğine başlayan Armağan Çağlayan‘ın ustası Seyfi Dursunoğlu’na hayat verdiği “Seyfi Bey” isimli oyun, Celal Kadri Kınoğlu‘nun rejisiyle sahnede.

“Seyfi Bey”, yarattığı Huysuz Virjin karakteriyle Türkiye cümbüş dünyasında ihtilal yaratan bir ikonun incelikli portresini tespit etmeye çalışırken, izleyiciyi ortak bir geçmişin anılarına ve geleceğin hayallerine davet ediyor.

Armağan Çağlayan’ın “Popüler kültür hayatımda beni en çok heyecanlandıran proje” diye tanımladığı “Seyfi Bey”, 24 Ekim’de İstanbul Trump Sahne’de birinci kere seyirci karşısına çıktı sonra, 15 Kasım’da tekrar Trump Sahne’de seyircisinin karşısına çıkmaya hazırlanıyor.

-Loop

Lineer yanılsama. Halbuki belirsizlik dünyadaki tek sabit. Her şey iç içe. Geçmiş, artık ve gelecek inatla süren bir yanılsama…”

Diyor Umut. Döne döne tutunmaya çalıştığı bir dünyada. Tahminen dünya onun etrafında dönüyor tahminen de o yalnızca kendi içinde. Fakat yerinde durmayan bir şeyler olduğu kesin. Ve bir şeylerin katiyen yerinden oynaması gerektiği.

Umut Ali’yle birlikte İstanbul’dan Berlin’e taşınır; bu birçok şeyin bitişi, başlangıcı ya da en azından değişmesi demektir onun için. Lakin beklediği üzere olmaz. Planladığı üzere içkiyi bırakamaz, Ali’yle kurdukları dünya gittikçe dağılır. Çocukluğundan beri “düzeltilmesi gereken biri” üzere hissetmesine sebep olan kopukluk hissi gittikçe artar. Baktığı yerde tıpkı şeyi görmediği, birebir şeyi duymadığı beşerlerle bir ortada olmanın yarattığı kopukluk..

Umut’un oyun boyunca seyahati; etrafındaki dünyanın akışını durduracak, dahası istikametini değiştirecek bir hale dönüşür. Umut kendi gerçekliğini hatırlamaya çalışır, bu kaosun içinde kaybolmaz; tersine bu garipliğin farkındadır ve bunu durdurmanın vakti gelmiştir. Çocukluğundan beri eline tutuşturulan ilaçların, terapilerin, bir grup ‘an’a tutunma eforlarının nasıl bir tuzak olduğunu fark eder. Daima uygunlaştırılması, daima düzeltilmesi gereken bir zihin olarak görüldüğünün farkındadır.

Biz de Umut’la birlikte belirsizliğe bir adım atabilirsek tahminen de orada bir yerlerde bulacağımız şey kendimizden esirgediğimiz bir ıssızlıktır. Etrafımızda dönüp duran dünya, bir grup yetişilmesi gereken hayatlar, bizi normalize etmeye çalışan kurumlar, beşerler, bağlar.. Ve her şeyin ortasında duran biz. Loop, 14 Kasım Perşembe günü Maximum UNIQ Box’ta olacak.

-Öteki

Bir gün karşınıza size tıpa tıp benzeyen birisi çıksa ne hissedersiniz?

Size fizikî olarak kusursuz bir biçimde benzeyen lakin karakter olarak tam zıttınız; nefret ettiğiniz, tahammül edemediğiniz özellikleri olan ama tam da bu özellikleri nedeniyle sizin amaçlarınıza sizden çok daha kolay ulaşabilen; münasebetiyle içten içe de yerinde olmak isteyebileceğiniz birisi. Hem alter-egonuz, hem düşmanınız.

Emin Alper’in Dostoyevski’nin ‘Öteki’ isimli birebir yapıtından sahneye uyarladığı ve yönettiği birinci tiyatro oyunu. Özgün bir kara güldürü.

Cem Yiğit Üzümoğlu, Fazilet Şenocak, Derya Karadaş ve Gökhan Yıkılkan’ın oyunculuk performansı; Deniz Göktürk Kobanbay’ın sahne, Ahmet Sesigürgil’in ışık, Okan Kaya’nın ses tasarımı ile birleşiyor ve izleyici için etkileyici bir tiyatro tecrübesine dönüşüyor. Öteki 14 Kasım’da Mall of İstanbul Biletinial Moi Sahne’de olacak.

Ankara’da bu hafta:

-35. Ankara Sinema Festivali

35. Ankara Sinema Şenliği’nin Dünya Sineması programı, Cannes’dan Berlin’e, dünya şenliklerinin 2024 programlarından sinemaları Ankara’da birinci defa seyirciyle buluşturacak. Kısmın “Festivallerden” seçkisinde, David Cronenberg‘in Cannes’daki birinci gösteriminde ağır tartışmalara yol açan son sineması “Kefenler” (The Shrouds), Mohammad Rasoulof‘un Cannes’da Heyet Özel Mükafatı ile FIPRESCI Ödülü’nü aldığı yavuz aile draması “Kutsal İncirin Tohumu” (The Seed of the Sacred Fig) ve Christophe Honoré‘nin eğlenceli kimlik güldürüsü “Marcello Mio”nun da ortalarında olduğu 6 sinema yer alıyor. Goethe Institut ile German Films’in dayanaklarıyla hazırlanan Kino 2024 seçkisinde ise, bu yılki Berlin Sinema Şenliği’nin gözdelerinden, “Dirsek” (Elbow), “Ölmek” (Dying) ve “Shahid” isimli sinemalar gösterilecek.

7-15 Kasım tarihleri ortasında Büyülü Fener Kızılay Sineması’nda gerçekleşecek 35. Ankara Sinema Şenliği’nin Dünya Sineması kısmı, dünya şenliklerinin 2024 programlarından ödüllü sinemaları Ankara’da birinci sefer izleyiciyle buluşturacak.

-Gizli Gerçekler / Necmettin Özlü

Necmettin Özlü, dışavurumculuk ve soyut sanata olan ilgisiyle tanınır. Sanatında tabiatın yapısına derin bir hayranlık ve bağlılık hissedilir. Özlü’nün yapıtlarında, tabiattaki kaotik sistem ve organik formlar sıklıkla soyutlanmış ve tekrar yorumlanmıştır. Bu yapılar, çoklukla tabiatın enerjik yapısını yansıtan dinamik renk paletleri ve güçlü fırça darbeleriyle söz edilir.

Ekspresyonizm ile soyut sanat ortasındaki bu bağ, Özlü’nün yapıtlarına duygusal yoğunluk kazandırırken, tıpkı vakitte tabiatın karmaşıklığını ve hoşluğunu derinlemesine anlamaya çalışan bir sanat lisanını ortaya koyar. Sanatkarın çalışmalarında sıkça kullanılan organik formlar, tabiatın daima değişen ve yenilenen yapısına dair derin bir içsel araştırma olarak görülebilir.

Özlü’nün yapıtları, dışavurumcu bir yaklaşımla, izleyiciye tabiatla şahsî ve duygusal bir bağ kurma fırsatı sunar. Bu bağlamda, onun sanatı hem tabiata bir övgü niteliği taşır hem de insanın tabiatla olan etkileşimlerini soyut bir düzlemde tartışır.

Necmettin Özlü’nün sanatı, sadece doğayı tasvir etmekle kalmaz, birebir vakitte zımnî hakikatleri arayan felsefi bir seyahati da simgeler. Bu yaklaşımı, onun yapıtlarında sezgisel ve metafiziksel derinlikler arayan bir bakış açısını öne çıkarır. Özlü, görünmeyenin peşine düşerek yapıtlarında yeni bir dünya kurar; bu dünya, bilinçaltının, içsel gerçeklerin ve kozmik nizamın yansıması üzeredir.

Sanatçı, doğayı ve kainatı sadece fizikî olarak değil, birebir vakitte ruhsal ve düşünsel seviyede de ele alır. Bu nedenle, onun sanatı, dışavurumcu ve soyut formlar aracılığıyla kozmik gerçeklerin peşine düşer. Yapıtlarında varoluşun derin manalarını, kozmik ahengin izlerini ve insan ruhunun içsel seyahatlerini soyut bir lisanda lisana getirir.

Özlü’nün kurduğu bu yeni dünya, izleyiciye hem tanıdık hem de yabancı gelir; zira sanatçı, gerçekliğin görünmeyen boyutlarını keşfederken, alışılmadık bir görsel lisan ve renk paleti kullanır. Bu, sanatseverlere derin düşünme ve şahsî keşif fırsatları sunan çok katmanlı bir sanat tecrübesi yaratır. Özlü’nün sanatı, gerçekliğin ötesine geçme dileğini yansıtarak, görünmeyenin içinde gizli gerçeklere bir pencere açar.

-Eski Düşler Yeni Mitler / Baran Kamiloğlu

Kamiloğlu, kendi jenerasyonunun en üretken ressamlarından biri. Her evresinde yeni imgeler üzerinden tanımlıyor izleklerini. Sanatsal varoluşunu, biçeminin sürekliliğini yitirmeden oluşturduğu yapıtlarla gerçekleştirmiş.

İnsan ve hayat ortasındaki ilginin özünü yansıtan emek kavramının en şanlı paha olması gerektiğine olan inancı ve hasreti üzerinden, kendini adadığı en kıymetli izleklerden biri işçiler. Her periyot fotoğraflarında var emek insanları.

Çocukluğundan bugüne uzanan ömrünün birçoklarını o insanların yerlerinde yaşamış. Yaratım sürecinin farklı evrelerinde, gerçekliği sorgularken; daima insanın beşerle bağlantısını odak almış. Kimi fotoğraflarında hayatın ironik, abartılı, grotesk, gerçeküstü yanlarını; kimi fotoğraflarında de gerçek, ağır hislerle yaşanmış görüngüleri yesyeni bir gerçeklikle yansıtmış.

Renk patlamalarıyla dolu, rengarenk bir aura var Kamiloğlu’nun “Eski Düşler Yeni Mitler” standında. Hayatını, düşlerini şekillendiren yerleri, insanları, münasebetleri, olayları, olguları plastik bir lisanla serimliyor…İmgelerini çözdükçe keşfedilebileceğimiz görsel kıssalar tutanağı fotoğrafları.

-Tiyatrocu

Sevdiğiniz işi mi yapıyorsunuz? Pekala sevdiğiniz işi sevdiğiniz biçimde yapabiliyor musunuz? İşinizi yaparken “Keşke bu işi şöyle yapabilsem” dediğiniz olmuyor mu? Sevdiği işi sevdiği biçimde yapmaya çalışan bir insanın yaşadıklarını bahis alıyor bu oyun. Her hoş şeyin ağır bedelleri vardır. “Tiyatrocu”, yoldan çıkmış, kendi yolunu seçmişlerin ismine bir yaşantının paylaşımı. Yılmamış, direnmiş ama artık vazgeçmenin eşiğinde vazgeçemedikleri ile kıvranıyor.

Ya tam da bu noktada sevdiği işe dair sevemeyeceği fakat cazip bir teklif gelirse?Hayalindeki mefkureler ile yaşadığı gerçeklerin çatışmasında kalan bir insan. Bir oyuncu, bir şizofren, bir manik-depresif…Yaşadığı çatışmayı oyun karakterleriyle sorguluyor. Hepsinin ortasında ne yapacağına karar veremeyen bir tiyatrocu. Pantomimle, illüzyonla, şiirleriyle, bağlamasıyla “Hayaller mi hayatlar mı?” diye soruyor. Bakalım para, sahne makyajını silebilecek mi?

-Bir Mecnunun Hatıra Defteri

İzmir’de bu hafta:

-İzmir Memleketler arası Kısa Sinema Festivali

 

Bu yıl 11-17 Kasım tarihleri ortasında gerçekleştirecek olan İzmir Milletlerarası Kısa Sinema Şenliği müracaatları sona erdi. 110 farklı ülkeden toplam 4225 sinemanın Altın kedi mükafatları için şenliğe müracaatta bulundu. Kültür ve Turizm Bakanlığı, İzmir Büyükşehir Belediyesi, Sinema Genel Müdürlüğü, İzmir Ticaret Odası, Konak Belediyesi, Karşıyaka Belediyesi, Fransız Kültür Merkezi ve Alman Kültür Merkezi’nin katkıları ile gerçekleştirilen İzmir Memleketler arası Kısa Sinema Şenliği bu yıl 25. sefer İzmirli sinemaseverler ile buluşacak.

Geçtiğimiz yıllarda Kültür ve Turizm Bakanlığı, İzmir Büyükşehir Belediyesi ile Sinema Genel Müdürlüğü, Çiğli Belediyesi, Karşıyaka Belediyesi, Konak Belediyesi, İZQ, Migros, Alman Kültür Merkezi ve Fransız Kültür Merkezi’nin katkılarıyla gerçekleştirilen Memleketler arası İzmir Kısa Sinema Festivali’nde, 200’ünzerinde sinema ücretsiz olarak seyredilebilecek. Bu yıl da Akademi Mükafatları için 2 sinemanın müracaat bahtı kazanacağı İzmir Kısa Sinema Şenliği, Academy Award® Qualifying Şenlik olarak dünya üzerinde birebir yeterliliğe sahip 120 şenlik ortasında yer aldı.

Festivale bu yıl harika bir ilgi var. 130 ülkeden 4222 sinema, ulusal ve memleketler arası kısımlarda animasyon, belgesel, deneysel ve kurmaca kategorilerinde Altın Kedi Mükafatları için başvurdu. Sinemaların her biri şenlik komitesi tarafından tek tek titizlikle değerlendirildi. Uzun soluklu bir çalışmanın akabinde, gösterime girecek sinemalar belirlendi.

Filmler şenliğin ana salonları olan Fransız Kültür Merkezi, Karşıyaka Belediyesi Çatı Bostanlı, Buca Belediyesi Tarık Akan Gençlik Merkezi, Karaca Sineması ve üniversitelerde yapılacak gençlik gösterimleri ile kentin tümüne yayılacak.

Bu yıl iştirakin yeteri kadar gerçekleşmemesi nedeni ile deneysel kategoride yarışlı kısım açılmazken, kurmaca, animasyon ve belgesel kategorilerinde toplam 32 sinema finalist olarak belirlendi.

-Mediterraneo

İzmir, sizi Akdeniz: Baskı Altında Bir Deniz teması kapsamında düzenlenen etkinlikler dizisinin bir modülü olan Mediterraneo standını ağırlamaktan memnunluk duyar. Stant, Laurent Ballesta’nın Cap Corse’taki mercan halkalarını keşfetmek emeliyle gerçekleştirdiği “Gombessa 6” seferinde çektiği fotoğraflarla, Tony Viacara’nın Gökova’daki su altı enkazlarını belgeleyen fotoğraflarını bir ortaya getiriyor. Stant, 21 Aralık 2024 tarihine kadar l’IF İzmir stant salonunda izleyiciyle buluşacak.

-Kral Ölüyor

Yeryüzünde her yerde yaşamış ve tüm vakitlerin kendini ölümsüz sanan hükümdarlarına berbat bir haberimiz var: Kral oyunun sonunda ölecek! Kendi varlığını, onun varlığıyla tanımlamış herkesi de yanında götürerek…
Varoluşun sonsuz trajikomedisinde, kendini her şeye kadir zannedenlerden sadece birinin yok oluşu: “On bin sayfalık bir kitapta bir sayfa olacak. Bir milyon kitaptan oluşan bir kütüphanedeki bir kitabın içindeki bir sayfa. Bir milyon kütüphaneden biri olan bir kütüphanedeki bir milyon kitaptan birindeki on bin sayfalık bir kitabın içindeki bir sayfa olacak”. Kral Ölüyor oyunu 8-9 ve 15 Kasım tarihlerinde Sevda Şener Sahnesi’nde olacak.

-Notre Dame’ın Kamburu – Quasimodo

Yaşam bir anlığınla İlah ile muadil olsaydı? Hayatın içinde bulduğumuz, bulduğumuzu sandığımız yahut bulmayı umduğumuz Büyük Ruh, eğilip fısıldasaydı tüm akışı kulak borumuza… Her şey ne olurdu?
İnsan ve hayatı parçalanamaz bir bütün mü? Dönsek düne, bugün yeniden birebir mı olurdu? Yarını değiştiren kim? Kimindir bu vakte diz çöktüren kelamların sesi… Ünlü Notre Dame’ın Kamburu oyunu 10 Kasım Pazar günü İstinye Arka Pervasız Sahne’de olacak.

-No Man’s Land

– 4 Mevsim

“4 Mevsim”, herkesin içinde olan Eril ve Dişil yanları keşfetmek ve bütünlük kurmak üzerine bir hikaye. 
Şamanik ve mitolojik bu oyunda anlatının gücü, dört mevsimle birlikte; harekete, sese ve giderek objeye dönüşür. Bu dönüşüm seyahati acı ve sevinç içinde dişil ve eril tarafların birleşimiyle bir sırrı ortaya çıkarır. O sır… Bir döngüyü tamamlar.  Oyun kendi seyircisini aramakta… Kendinden kendine uzanmak isteyenleri arıyor. Ararken bulmak, bulurken aramak isteyen herkes bu oyunun seyircisidir. Oyunun olduğu yerde buluşalım. 4 Mevsim oyunu 13 Kasım Çarşamba günü İzmir Nazım Hikmet Kültür Merkezi Konak Sahnesi’de izleyicisiyle buluşacak.