ATM, İngilizce (Automated teller machine) sözlerinin kısaltması olarak bilinir ve otomatik para çekme, EFT, havale üzere hizmetler de verir. Fakat son devirde ATM’ler birinci ilk fonksiyonu olan ‘para çekme’ misyonunu yerine getirmiyor. Hâl bu türlü olunca da her yıl milyarlarca liralık kâr açıklayan bankacılık dalı, husus hizmete gelince sınıfta kalıyor. “Hızlı ve kolay bankacılık” üzere reklam sloganlarıyla kamuoyuna hizmetlerini duyuran bölüm oyuncuları, pratikte farklı davranıyor. Bilhassa ATM’lerde yaşanan sorunların sonu gelmiyor. En sık yaşanılan mağduriyet ise tüketicinin para çekememesi oldu.
Bazı banka ATM’lerinde “Şu anda hizmet veremiyoruz” notu yazarken, bir diğerinde “Sadece döviz çekmeye” müsaade veriyor. Bilhassa emeklilerin kullandığı nakit hizmeti, birçok yaşlı olan bu kesim için azaba dönüşüyor. Bozuk olan ATM yerine ‘ortak’ makinelerden süreç yapmaya çalışanlar ise 5 bin lira çekmek için 90 lira masraf ödemek durumunda kalıyor.
Öte yandan istisnasız tüm bankaların ATM’leri haftada birkaç gün para çekimine kapalı olması durumuna karşı para yatırma ve öbür süreçleri yapıyor. Bu da başlarda soru işareti oluşturuyor. Tüketicilerin toplumsal medyadaki ‘para yatırırken alıyor, çekerken vermiyor’ üzere paylaşımları dikkat çekiyor.
Tüketici dernekleri gelen şikâyetlerin her geçen gün arttığını ve bu bahiste bankalara yaptırım uygulanması gerektiğini belirtiyor. Bilişim uzmanları ise, bankaların şuurlu olarak nakit para vermediğini sav ediyor.
EN ÇOK ŞİKÂYET EMEKLİLERDEN
Son 1 aydır ATM’lerde yaşanan sorunları araştırıldı. İstanbul’un çeşitli bölgelerinde, 3 farklı bankadan para çekme süreci gerçekleştirildi. 10 ATM’den 3’ünde sorun olduğu görülüyor. Nüfusun kalabalık olduğu bölgelerde bu düşünceler daha da artıyor. Örneğin Esenyurt bölgesinde para çekme sorunu daha fazla iken, Silivri’de daha az yaşanıyor. Sırf para çekme değil, para sıkışma, para yutma, uydurma para verme, kart yutma üzere birçok sorun tüketicilerin tenkitlerine neden oluyor. Şikâyet edenlerin büyük kısmını ise emekliler oluşturuyor. Bilhassa Anadolu’da ulaşım ve alışveriş üzere birçok sürecin nakit döndüğünü söyleyen emekli kısmı, bankalara isyan ediyor.
BANKALAR ŞUURLU YAPIYOR İDDİASI
Türkiye gazetesinden Kaan Zenginli haberine nazaran tüketicilerin nakit gereksinimlerini karşılayan ATM’lerin bu sorunları yaşatması, çeşitli sebeplere bağlanıyor. Bilişim Uzmanı Koray Akan yaptığı açıklamada “Bankalar daha evvelce şubeleşme bahislerine ehemmiyet verirken, şimdilerde en fazla teknolojiye yatırım yapıyorlar. Lakin ATM’leri bu noktada ayırmak gerek. Milyarlarca lira kâr açıklayan kesim oyuncuları mevzu ATM’lere gelince ellerini sıkı tutuyorlar. ATM’lerin birden fazla eski ve bozuk. Kullanım ömürleri tamamlanmış durumda. Lakin hâlâ hizmet veriyorlar. Bu durumun çok âlâ niyetli olmadığını düşünüyorum. 1 kişinin 2 gün parasını çekememesi demek, o paranın bankada çalışması manasına geliyor” dedi.
Bir öbür argüman ise bankaların nakit yerine kredi kartı harcamasına yönlendirmesi konusu oldu. Kart alışverişlerinde hem tüketiciden hem de esnaftan kurul alan bankaların ATM’den şuurlu olarak para vermediği ve tüketicileri karta yönlendirdiği savunuluyor.
BİR GÜNÜ GEÇMEMELİ
Tüketici dernekleri bankaların bu tavrına karşı bir yaptırım getirilmesi gerektiğini belirterek “Şahsi para kullanımı kişinin en büyük özgürlüğüdür. Bu noktada ATM’lerde yaşanan problemler, paraya ulaşamama bir kabahat teşkil eder. Yazılım sorunları sebebiyle saatlik arızalar olabilir. Lakin kişinin tıpkı ATM üzerinden 2 yahut daha fazla gün para çekememesi kabul edilebilir bir durum değil. Bu hususla ilgili sıkça şikâyet alıyoruz” açıklamasında bulundu.