Altın krizinin perde arkası: Kilogram başına 5 bin dolar fark

İç ve dış piyasa fiyat makasının 5 bin doları aşmasıyla yurda kaçak altın girişinde büyük artış yaşandı. Kaçak altında rekor artış yaşanırken husus MHP’den gelen açıklama ile Türkiye gündeminde üst sıralara yerleşti.

MHP Genel Lider Yardımcısı Semih Yalçın “parti içi yapılan bir inceleme sonucunda” Isparta Milletvekili Hasan Basri Sönmez, Bolu Milletvekili İsmail Akgül ve Kilis Milletvekili Mustafa Demir’in istifalarının istendiğini, istifa dilekçelerinin kabul edildiğini açıkladı. MHP’deki istifa haberinin çabucak akabinde üç vekilin isimlerinin altın kaçakçılığı soruşturmasında geçtiği ve istifalarının bu nedenle istendiği iddia edildi. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç iddialara ait “Yargımıza intikal etmiş bir isimli soruşturma kelam konusu değil” açıklamasını yaptı. MHP’li vekillere yönelik “altın kaçakçılığı” argümanları tartışılmaya devam ederken, Odatv son devirdeki gelişmelerle üst üste darbe alan altın piyasasına ve altın kaçakçılığına mercek tuttu.

2022 yılında ve 2023 yılının birinci yedi ayında altın ihracatında büyük artış yaşandı. TÜİK bilgilerine nazaran, 2022’de işlenmemiş altın ithalatı bir evvelki yıla nazaran ölçü bazında yüzde 200’ün üzerinde bir artışla 379,2 ton (20,4 milyar dolar), 2023’ün birinci yedi ayında ise yaklaşık 320 ton (19,2 milyar dolar) olarak gerçekleşti.

Bu artışın cari süreçler açığını olumsuz etkilediği belirtilerek 7 Ağustos 2023’te altın ithalatına kota getirildi. Lakin bu sefer de altın kaçakçılığı patlak verdi. Kota uygulamasına rağmen artan taleple iç ve dış piyasa ortasında oluşan fiyat farkı altın kaçakçılığını tepeye taşıdı. Yalnızca 2023 yılında 900 milyon lira bedelinde kaçak altın yakalandığı bildirildi.

İç ve dış piyasa ortasında fiyat makasının 5 bin doları aşmasıyla Türkiye’ye kaçak altın girişi hızlandı. Kota kararının akabinde Türkiye’den altın alımında kilogram başına 5 bin doları aşan fazladan ödeme yapılmaya başlandı. Bu durum kaçakçıların iştahını kabarttı. Örneğin ülkeye kaçak yollarla sokulan 100 kg altının Türkiye’den ithalatında (makas aralığı 5 bin dolardan hesaplandığında) oluşan 500 bin dolarlık fark, kaçakçının cebine girdi. Münasebetiyle cari açığa karşı tedbir olarak konulan altın kotası, Türkiye’de yasa dışı kar kaynağına dönüştürüldü.

VATANDAŞ İNANÇLI LİMANA YÖNELDİ

Öte yandan piyasadaki güvensizlik ortamı vatandaşı yastık altı birikime yöneltti. Yastık altında 8 bin ton altın bulunduğunu belirten uzmanlar, vatandaşın jeopolitik risklere karşı yeniden inançlı limana yöneldiğini belirtti. Artan savaş riskinin de tesiri ile altın alımı arttı. ABD’deki seçimlerin tesiri ile düşüşe geçen altın fiyatları, Orta Doğu’da devam eden İsrail saldırganlığı ve Rusya-Ukrayna cephesinde yine tansiyonun yükselmesi üzerine toparlanarak tırmanışa geçti.

Uzmanlar güçlenen dolar tesirinin altın fiyatlarındaki yükselişi destekleyeceğini belirtirken, 2025 sonu için altın iddialarını yükseltti. İsviçre merkezli bankacılık devi UBS, geçen ay ons başına 2 bin 850 dolar olarak açıkladığı 2025 altın varsayımını ons başına 2 bin 900 dolara çıkardı.
Büşra İlaslan

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir