Selçuk Mızraklı*
2019 yılı Nisan ortasında kayyımlardan halk iradesinin tecelligahları olan belediyeleri aldığımızda nasıl bir talan, soygun, savurganlık, liyakatsizlik olduğunu bilgileri-belgeleri, imajları ile paylaşmıştık. Bir yanda onlarca yılda emek emek biriktirilmiş maddi varlıkların yandaşlara transferini öbür yanda ihale dükalıklarının oluştuğunu görmüştük. Hepsinden öte lisanımıza, kimliğimize, kültürümüze ilişkin olan kurumlar, yapılar, semboller, isimler düşmanlaştırılmış ve “din-milliyetçilik-terör” ambalajına sarılarak yapılan saldırılar-transferler legalleştirmeye çalışılmıştır. Devlet-demokrasi ve hukuku tanımadığı andan itibaren bu çılgın teşebbüslerde bulunulabiliyordu.
2016 sonlarında kayyım atanan DBP’li belediyeler Türkiye’deki belediyeler içinde ya hiç borcu bulunmayan ya da en az borçlu belediyelerdir. Ayrıyeten hepsi yılda 2 ve 3 defa mali ve idari teftişlerden geçirilirdi. Ulusal ya da ulusal ortası kredi takviye ve hibeler çabucak hiç yok kadar azdı. Sağlanan hibe ve takviye ve hibelerde ya dış işleri yada hazine müsteşarlığı ya da istihbarat yapılarınca engellenirdi. Birebir sağlayıcılar DBP dışı bilhassa AKP’li belediyeler kelam konusu olunca hiçbir mani yoktu.
2019’da devralındığında ise KHK’larda nitelikli çalışanların uzaklaştırıldığını, yerlerine liyakattan mahrum yandaşların yerleştirildiğini, çok sayıda kart çalışanı olduğunu tespit ettik. İhaleler yüklü olarak kayyım memleketlisi ya da bölge dışından yandaş şirketlere verilmişti. Borçsuz belediyelerde dağ üzere borçlar biriktirilmişti. Savurganlık ve talana örnek olsun; çimlendirme en kıymetli yol olan hazır rulo çimler ile ya da ağaçlandırma tanesi 200 dolardan bölge iklimi ile hiç uyumlu olmayan ağaçlarla yapılmış ve birden fazla da tutmamıştı.
AKP’li vilayet ve ilçe teşkilatları çalışan alımlarını örgütlüyor, ihalelerde parsa kapmak isteyenlerin uğrak noktası oluyordu. Belediye kaynakları imkanları, “deniz yemeyen domuz” denebilecek kadar pervasızca işler yapılıyordu. İktidar siyasetinin finansman-destek merkezleri olarak fonksiyon tanımı yapıldığını söylemek abartı olmaz.
Bundan 7-8 ay evvel bir toplumsal medya mesajımda AKP rejiminden beslenen büyük vantuzların çıkarlarını yurt dışına transfer ettiğini, küçüklerin de hem birbirleri ile paylaşım arbedesine düştüğünü hem de geride kalan ne varsa kapmaya çalıştıklarını yazmıştım. Ortadaki gelişmelerle birlikte bugün yeni bir durumun geliştiğini seziyorum. Birincisi 2019 ve sonrası kayyım atamalarını takiben rant paylaşım işine artık MHP de dahil olmuş. İkincisi, bu rantiyelerdeki palazlanmış ve talan kabahatine ortak olmuş bölümler AKP limanından yelken alıp inançlı liman arayışına girişmişler. Muhalefetin içinde olan ve bilhassa ileride muhtemelen yürütmede yer alacağını ön gördükleri partilere hakikat dümeni kırmışlardır.
HDP’nin bunlara karşı uyanık ve hassas olduğunu bildikleri için yönelebileceklerini pek sanmıyorum. Lakin dikkati ve ihtimamı yeniden de elden bırakmaması gerekiyor. Başka partilerin de kapılarını çalanların özgeçmişi konusunda hassas olmaları pak toplum-temiz siyaset açısından bedelli olur.
Kayyım sistemi ister belediyelerde isterse özel kesimde hangi hasarlara yol açtı başlığında ileride Sayıştay’ın da, Danıştay’ın da, Yargıtay’ın da önünde hayli belge birikecek. Türkiye’de birçok kısmın ah-vahlarla “Biz bu türlü bir rezaleti nasıl kaçırmışız” diyeceklerini bekliyorum. Kimse kusura bakmasın, bütün yağma sistemi bilinmeyen bir durum değildi. Kimileriniz kendisini mecalsiz buldu, müdahale edemedi. Kimileriniz ambalajına duyarlıydınız, oraya odaklanıp içini görmezden geldiniz. Kimileriniz bu yağmadan iriliğinize nazaran hisse almaya çalıştınız ya da aldınız. Bizlerin ve samimi demokratların-yurtseverlerin sesine, ikazlarına gereğince kulak verilmedi. Hülasa çoğunuz farkındaydınız.
Yargılanma süreçlerinde yaşadıklarımız kayyım sisteminin adeta hukuka teşmil edilmiş ayrıyeten algılar palavra, kumpas ve illüzyonlarla da beslenmişti. Merhum annem “çocukların hastalanmasından değil huy değiştirmesinden korkarım” kederi. Bu problemde de hisse kapma yarışının maddi hasarından değil, bunun meşrulaşabildiği ahlaki yoksunluğun tahribatından asıl çekinmek gerekiyor. Unutulmasın ki hakikat eni sonu ortaya çıkar, namuslular kazanır. Hesap gününden kaçabilen olmamış. Muhalif siyaset, yapılan hukuksuzluklar karşısında basiret ve dirayetten vareste pasif tavırlar alarak bu süreçteki sorumluluğunu gizlememeli, “günah” defterini önüne koyup helalleşecek mi, özür dileyecek mi göreceğiz. Siyaset faziletinin ölçeği olacaktır.
*Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Eski Lideri Adnan Selçuk Mızraklı