Sakarya Hendek’te, Büyük Coşkunlar Havai Fişek Fabrikası’nda iki yıl evvel, 3 Temmuz 2020’de meydana gelen patlamada, ömrünü yitiren yedi emekçi, bugün fabrika alanında yakınları tarafından anıldı. Aileler ve avukatlarına, CHP Küme Başkanvekili ve Sakarya Milletvekili Engin Özkoç dayanak verdi.
Anmada evvel, tutuklu avukat Can Atalay’ın, cezaevinden gönderdiği bildirisi okundu. Atalay, avukat Elif Sıla Işık tarafından okunan bildirisinde şunları söyledi:
AVUKAT ATALAY: “SOSYAL ADALET İSTİYORUZ, ADALET İÇİN TOPLUMSAL ADALET”
“Kimse ekmeğini kazanırken öldürülmesin. Türkiye kapitalizminin en ucuz maliyet kalemi, personel canı olmasın. Türkiye’de adaletin lisanı, ekmeğiyle geçinen insanın hakkı kelam konusu olduğunda lal olmasın. Hendek’te göz nazaran göre vefata gönderilen yedi emekçi kardeşimizin ismi; ailelerin adalet çabası, memleketin geleceğine yazılıdır. Adalet istiyoruz. Toplumsal adalet istiyoruz. Adalet için toplumsal adalet.”
“ÖYLE MÜMKÜN KAST, ŞUURLU TAKSİR FALAN DEĞİL. BENİM ÇOCUĞUM DİREK KATLEDİLİYOR”
Daha sonra, patlamada yakınlarını yitiren aileler kelam aldı. Patlamada ölen Halis Yılmaz’ın babası Muammer Yılmaz:
“Ben kısaca o güne götüreceğim sizi. O günden evvel bu fabrikaya 2004-2005’te ruhsat verilmiş. Usulsüzce bir ruhsat verilmiş. Biz, eksper raporlarından okuduk. Bu fabrika dört kez denetleniyor, senede. 15 yılı 4 ile çarptığım vakit, 60 denetleme eder. 60 defada bir defa bu usulsüzlüğü görmeyen denetlemeciler, denetlemenin yapılmadığını, yola uygun yapılmadığını; ikincisi, sanıklardan büyük işveren, küçük işveren sözlerinde var. Ankara’dan gelecek denetlemeciler, bir hafta evvel bizi arıyordu, İzmit’e araç gönderiyorduk, denetlemecileri getiriyorduk, yediriyorduk, içiriyorduk, gönderiyorduk. İtiraf… Denetlemeciler geliyor çayını içip, mangalını yapıp gidiyor. Burası hiçbir formda denetlenmemiş.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı denetlemecileri; itfaiye, hangi belediyeye aitse, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı… Bunlar, devlet kurumu. Devlet, bunların sorgulamasını yapmadığı sürece, devlet cürüm ortağıdır benim gözümde. Ben kendi çocuğum açısından söylüyorum. Kaçak bir yapı yapılıyor. Mesul olmadığı bir yerde çalıştırıyor. Barut ürettiriliyor. Yanına kaçak depo yapılıyor. Neymiş? Bu da sanık itiraflarında var. ‘Riski azaltmak için.’
Benim çocuğum burada öldürülüyor. O denli mümkün kast, şuurlu taksir falan değil. Benim çocuğum direk katlediliyor. Ondan sonra, mahkeme heyeti… Gerekçeli kararı okudum ben. İşte adam kendi fabrikasını o denli yapar mı? Bu türlü yapar mı? Emekçi ziyanlı. Bu devlet kurumları, gerekli formda yargılanmadığı sürece devlet, hata ortağıdır. Katildir.”
Patlamada kardeşi Sebahattin Tepeçınar’ı kaybeden Hatun Tepeçınar ise şöyle konuştu:
“Yine; katliamın gerçekleştiği, cehennem çukurunun ikinci yıl dönümünde buradayız. Yedi kan kardeşi anmak için buradayız. Biz artık hepimiz kan kardeşi olduk. Bizim canlarımızın kanları, üstte döküldü. Hepsi paramparça, üstte. Lakin bizim adaletimizden gördüğümüz, adaletin bize gösterdiği ilgi diyeyim; ‘katil haklı.’ Katiller haklı. Emekçiler hatalı. Biz bunu gördük. Bunu yaşadık. Emekçinin işverene sermaye olduğunu bir daha yaşadık. Çalışanlar, işverene sermaye oldu. Bu ülkede bu asla değişmedi. Bundan sonra da değişeceğine umudumuz kalmadı. Bir ülkede adalette zafiyet varsa, o ülke bitmiştir. Benim gözümde o ülke bitmiştir.
Göz nazaran göre insanı öldürüp, varilin içine koyan bu onursuzlara; bunlar insan olamaz, bu katillere indirim yapan HSK’ya sesleniyorum. Benim yedi tane kardeşim, burada paramparça oldu. Bir adedinin eşi dün dedi ki gelemedi kendisi: ‘Abla benim tabutumun içine iki tane kum torbası koyuldu.’ Bu ne demek? Gelemiyor, artık yaşamıyoruz, nefes alamıyoruz Bizim davamızda şahsiyet; 12 uzmanın, yüzde 100 kusurlu, bir sürü maddi kanıt önlerine konulduğu halde, ‘ben kabul etmiyorum’ diyerek, bu şahsiyet ceza indirimi aldı. Katil, ceza indirimi aldı. Neymiş, mağduriyetleri giderdiği için. 10 bin lira, 20 bin lira, haram zıkkım olsun alıp da yiyenlere. Bizim mağduriyetimiz nerede? Benim kardeşim gelmiyor. Bunun kocası gelmiyor. Onun ağabeyi gelmiyor. İki yıldan beri bizim gözyaşlarımız kurumadı. Kurumayacak da… Kardeşimi çok özledim zira. Kardeşim aklıma gelince burnum sızlıyor. Vicdanım sızlıyor. Zira kardeşime yapılan… Katliamın bedelini, benim devletimin adaleti vermedi.
Savcılar, yargıçlar bu davanın gidişatını izleyin. Maddi kanıtlarına bakın. Bu dava muhtemel kasıt davası. Bile bile öldürme davası. Benim kardeşim, bir ay evvel dedi; ‘abla biz patlayacağız.’ Sesimi duyun. Türkiye, yargıçlar, savcılar; sesimi duyun. Bunlara müebbet versinler. Bu ülkede katil olmak çok ucuz. Öldürün, yedi yıl beş yıl yatın, çıkın. Bu ülke artık değişsin, bu adalet sistemi değişsin artık.”
“CANIMIZLA DA TEHDİT ETSENİZ, YÜZÜNÜZE NASIL BİR EMEKÇİ KATİLİ OLDUĞUNUZU HAYKIRACAĞIM”
Patlamada ağabeyini kaybeden Merve Işık Yılmaz şunları söyledi:
“İki yıldır acımızı, yasımızı içimize gömdük. Adalet çabası verdik. Ama 28 Şubat’ta biz, bir katliama daha şahit olduk. 28 Şubat’ta, adalet katledilerek yedi emekçinin yanına gömüldü. Katiller, katliamlarına; Recep Tayyip Erdoğan’ı, Vedat Bilgin’i, Süleyman Soylu’yu referans gösterdi. Mahkeme heyetinin, katillere âlâ hal indirimi verdiği yetmezmiş üzere üst seviye yöneticiler hakkında, denetçiler hakkında cürüm duyurusunda dahi bulunmadı.
Biz Vedat Bilgin’e sorduk. Nizamlı olarak denetlenen bir fabrikada nasıl kaçak barut üretilebilir? Nasıl ruhsatsız binalar olabilir? Nasıl kontroller evvelden haber verilebilir? Biz Süleyman Soylu’ya, Recep Tayyip Erdoğan’a sorduk. Bizler onların isimlerini dahi ağzımıza almaya çekinirken, katillerin ağzından onların ismi düşmedi.
Madem siz katillere, sermayedarlara, işverenlere kıyamıyorsunuz; madem gerçek sorumluları yargılamıyorsunuz benim ağabeyimi bana geri getirin o vakit. Anneme evladını geri getirin o vakit. Katillere hesap sormayan hukukunuz, benim; evladını paramparça teslim almış babama jet süratiyle iddianame hazırladı. Mahpusla de tehdit etseniz, canımızla da tehdit etseniz sizin yüzünüze nasıl bir emekçi katili olduğunuzu haykıracağım her vakit.”
AVUKAT UZUNER: “BİZ BU ÜMİTSİZLİĞE MAHKUM DEĞİLİZ”
Avukat Gülşen Uzuner, şöyle konuştu:
“İkinci yıl dönümünde ailelerimiz, çeşitli siyasal partilerin temsilcileri, bizi yalnız bırakmayan dostlarımız ve avukat arkadaşlarımızla birlikte buradayız. Bizim için şu çok acı. Konuşurken ailelerimiz, bir yıl evvelki anmayı düşündük. Biz bu ümitsizliğe mahkum değiliz. Evet cezasızlıkla sonuçlandı bizim açımızdan Hendek belge pratiği. Evet işveren hala tutuklu ve evet buradaki herkesin gram terinin başarısıdır bu. Zira, bugüne kadar tek gün gözaltında kalmamış bu şahıs. Bugüne kadar beşerler yeniden ölmüş bu fabrikada. Bu şahısları tutuklu bulunduran, katılaşmış cezaları bulunduğun halde bir gün bile tutuklu kalmayan bu şahsı, bu işverenleri mahpusla, cezaeviyle tanıştıran evet burasıdır. Buradaki insanların alın teridir. Biz adalet isterken şunu da söylüyoruz, biz aslında önleyici kamusal kontrol mekanizmasıyız. Biz istiyoruz ki öbür personeller ölmesin. Zira, biz sermayemizden hayatımızı kazanmıyoruz. Biz, bütün dünyayı kuran işçileriz. Biz hayatımızı bu türlü kazanıyoruz ve biz fabrika köşelerinde ölmek istemiyoruz. Bir azaba dönüşen yargılama pratiklerinde biz bu canlarımızı daha fazla üzmek istemiyoruz. Türkiye’de haklı olmak yetmiyor kazanmaya, uğraşmak gerekiyor. Bütün acılarımız gömüp, onlarla uğraşarak, biz bunların hesabını soracağız demek gerekiyor. Bu katliamda kimin gram sorumlusu varsa biz sonuna kadar duracağız. Buradayız. Hiçbir yere gitmeyeceğiz.”
CHP’Lİ ÖZKOÇ: “HİÇ KİMSE SESİNİ ÇIKARMADI”
CHP Küme Başkanvekili Engin Özkoç, şunları söyledi:
“Konuşulacak her şey konuşuldu. Burada anneler konuştu, kardeşler konuştu, babalar konuştu. Burada hayatını yitiren beşerler, aslında; çaresiz oldukları için öldüler. Onlar çalışmak istiyorlardı, konutlarına aş götürmek istiyorlardı. Çoluğuna çocuğuna bakmak istiyorlardı. Buradaki şartları tekraren yetkililere bildirdikleri halde, kimse hiçbir şey yapmadı. Katiller, dışarıda ellerini kollarını sallayarak dolaşabiliyorlar. Katil yalnızca fabrikanın sahibi değil. Bir baba söyledi; denetçiler de göz yumanlar da sessiz kalanlar da onlar da bu davada katilliğe ortaklar. Hiç kimse sesini çıkartmadı. O beşerler öldüler gittiler, neden? Zira çalışmak zorundaydılar. Öbür dermanları yoktu.
O insanların anısına bu beşerler, burada yalnızca kendi acıları için değil, öteki acılar yaşanmasın diye adalet uğraşı veriyorlar. Rastgele bir siyasi gayret vermiyorlar. Rastgele bir siyasetin tarafı değiller. Onlar yalnızca kendi canlarının tarafı. Onlar bundan sonra da öbür canlar gitmesin diye… Can Atalay kimi öldürdü? Can Atalay kimin ölmesine göz yumdu? Can Atalay nerede yanılgı yaptı? Günahsızları ve mağdurları koruduğu için mi cezaevinde? Pekala sahiden burada yanılgı yapanlar, neden kâfi cezayı almadı? Can Atalay üzere beşerler derhal mahkemeye verilip, tutuklanabiliyorlar. Yanımda duran mağdur baba, derhal o şahıslar tarafından mahkemeye müracaat edilip; sindirilmeye çalışılabiliyor. Lakin devlet düzeneği tam da bu türlü vakitlerde; yani kendi insanından yana olması gerekiyor, mağdurdan yana olması gerekiyor. O yüzden buradaki acıyı tanım etmek mümkün değil. Buradaki çaresizliği tanım etmek mümkün değil. Az evvel burada dururken, anneler, kardeşler şundan bahsediyor. Şu fındıklıkların ortasında kardeşlerinin, oğullarının vücutlarını aradılar. Çaresizlik bu kadar büyük bir şeydir. Onların davasını sonuna kadar destekleyeceğiz. Bir daha bu türlü, canlar yanmasın diye; Türkiye’de adalet gelene kadar uğraş edeceğiz.”
Sosyal Haklar Derneği’nden Özgür Barış Akbayır, şu değerlendirmeleri yaptı:
“Burası, rastgele bir yer değil. 2009’da, 2010’da, 2011’de, 2012’de, 2013’te, 2014’te; tekraren patlama oluyor. Burada yumurta üretilmiyor, burası fındık deposu da değil. Mühimmat üretilen, patlayıcı üretilen bir yer. Evet, alışık olunmayan bir ceza aldılar; bunu hazmedemiyorlar. Biz az buluyoruz, hazmedemiyoruz; onlar fazla buluyorlar, hazmedemiyorlar. Zira onların gözünde; orada patlayan, parçalanan masa, sandalye kadar bedeli var bu insanların. Ekmeğini kazanırken ölen beşerler, bir sarf gereci onlar için. Zira buna alışmışlar. Buna ceza verilmez, onların lugatında. Bu beşerler bu davaya sahip çıktıkları için, ceza almadıkları, insan canı bu kadar ucuz olduğu için bunlar tekrar ediyor. Ermenek’te tekrar ediyor. Şirvan’da tekrar ediyor. Elbistan’da, Tuzla’da tekrar ediyor. Bu saydığım son örneklerde önemli davalar açılmadığı için ne yazık ki bu katliamlar, bu toplumsal cinayetler cezasızlıkla sonuçlanıyor. Burayı denetlemekle sorumlu olan, yaşananlara göz yuman kamu vazifelileri ceza alıncaya kadar bu sistem değişmeyecek. Emelimiz, adaletin sağlanmasıdır. Gerçek sorumluların ceza almasıdır. Karanlık nizamın bitmesidir. Açlığı yoksulluğu paylaşıyoruz, biz bolluğu ve rahmeti paylaşacağımız günleri özlüyoruz. Bunun için gayret ediyoruz.”
Tekrar kelam alan Muammer Yılmaz ise “Çocuğun annesi duymasın diye iki yıldır bir şeyi sakladım. Ellerimle 18 modül kemiğini topladım, bu fabrika alanında çocuğumun, ellerimle topladım. Sonradan öğrendim onun olduğunu. Buraya, sürücülükten müdür atanan bir sarhoşun, içki masasına meze yaptı onun kanını. Ben o çocuğun kanının ne yargıya, ne sermayeye, ne kamuya, ne katillere yedirmeyeceğim. Ya benim canımı da alacaklar, ya bu davanın sonuna kadar arkasındayım” dedi.
Odatv.com