Çiftçi Kayıt Sistemi’ne kayıtlı olan üreticilerin 6 Haziran ile 1 Eylül ortasında Toprak Mahsulleri Ofisi’ne (TMO) yapacağı buğday ve arpa satışlarına verilecek TMO alım primi takviyesi belirlendi.
Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlanan Cumhurbaşkanı kararına nazaran, kapsam dahilindeki üreticilerin TMO’ya yapacağı buğday satışına kilogram başına 1 TL, arpa satışlarına ise kilogram başına 0.5 TL TMO alım primi takviyesi verilecek.
Konuyla ilgili Cumhuriyet.com.tr’ye konuşan CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, TMO’ya bir ton buğday verilmesi durumunda, prim takviyesinin 7 bin 450 TL’ye geldiğini söyledi. TMO’nun yapısal değişime uğradığının altını çizen Gürer, “Eskiden çiftçinin kara gün dostuydu. TMO’nun bir çok yerde depoları vardı. Çiftçinin bulunduğu bölgeye sarfiyat alımlar yapardı” biçiminde konuştu.
20 yıllık süreç içerisinde TMO’nun birçok yerde depolarının kapatıldığına değinen Gürer, bugünkü duruma ait şu sözleri kullandı:
“Şimdi çiftçiye diyorlar ki tarlada hasadını yap, bana teslim et. Ben de bunun karşılığında prim vereyim, eserini alayım…”
“HUBUBAT ÜRETİMİ DÜŞTÜ”
Buna münasebet olarak, geçtiğimiz yıl TMO’nun kâfi ölçüde eser alamamasını gösteren Gürer, “Meclise yazılı soru önergesi verdiğimde, özgür piyasada fiyatın daha yüksek olması nedeniyle TMO’nun beklediği eseri alamadığı söz edildi. TMO, bir yıl evvel de 1 milyon 400 bin ton civarında buğday alabilmişti. Bu yıl buna karşı tedbir olarak, buğday ve arpada ek prim gündeme gelmiş oldu. Bu da tüccar değil de TMO tercih edilsin diye çiftçiye sağlanan bir imkan” diye konuştu.
TMO yıl başından bu yana 1,5 milyon ton buğday ithal etmişti ve bu da ortalama 6 bin 700 liraya tekabül etmekteydi diyen Gürer, “Bu verdiği buğday taban fiyatı ithal buğday taban fiyatıyla örtüşüyor. Bin liralık prim, bütçenin TMO’ya eser verebilmesinin yolunu yine sağlamak maksadıyla konmuştur” dedi.
Gürer kelamlarının devamında şunları söyledi:
“Türkiye’de Hububat üretimi bu yıl tekrar 19 buçuk milyon ton civarında, epeyce düşük gerçekleşecek. Bu süreçte ortaya çıkabilecek tablo, Türkiye’nin yurt dışı buğday gereksiniminin da göstergesi olacak. Türkiye her yıl yurt dışından buğday ithal eden bir ülke. Bu ithal edilen buğday yurt dışına un ve makarna olarak satılıyor. Temelinde bunu bizim çiftçimizin üretmesi gerekiyor. Kendi çiftçimize ürettirirsek bir manası olur.”
“EKMEK FİYATLARI ARTABİLİR”
“TMO, yurt dışından 6 bin 700 liradan buğday alıp daha sonra sanayiciye bunu 4 bin 500 liradan satıyor. Bu durumda kamu ziyanı oluşuyor. Ayrıyeten buğdaya uygulanan gümrük vergisinin yüzde 43’den yüzde 0’a düşürülmesi de kamu ziyanı oluşturuyor. Dengeleme sağlanmazsa ekmek fiyatlarının daha da üstlere çıkması mümkün.”
“Ağustos ayı hasadı bittikten sonra dünya piyasalarıyla misal biçimde Türkiye’de de buğdayın yükselebilme mümkünlüğü mümkün. Burada en değerli etken Ukrayna ve Rusya bölgesindeki hububatın dünyaya dağılımının gerçekleşmemiş olması. Dünyada 790 bin ton buğday yetişiyor. Bunun 200 milyon tonu farklı ülkeler ortasında dolanımda. Bu nedenle ülkelerin 60 milyon tonu da Rusya-Ukrayna bölgesinden aldığı için bir açık oluşuyor. Bu açığın oluşması nedeniyle farklı ülkeler öbür ülkelerdeki buğday fiyatlarının da yükselmesine neden oluyor. Münasebetiyle buğdayda temel olan kendi kendine yetebilirliği sağlamak.”
“Eğer sonbaharda gübreye, mazota, elektriğe ve tohuma yeni artırımlar gelerek fiyatları yükseltmezse, bu yıl uygulanan taban fiyat çiftçiyi kurtaracak. Lakin artırım gelirse çiftçinin bugün verdiği fiyatla üretim yapma bahtı olmayacak.”