ABD’nin 47. Başkanı seçilen Donald Trump’a verdiği takviyeyle son periyotta gündemde olan Musk, sahibi olduğu X platformunda yaptığı bir yorumla İtalya’da gündem oldu.
Musk, Roma ile Tiran ortasında geçen yıl yapılan muahede çerçevesinde, İtalya’nın Arnavutluk’ta kurduğu merkezlere gönderdiği göçmenlerin, Roma Mahkemesinin kararıyla İtalya’ya geri taşınmasını eleştirdi.
Elon Musk, kelam konusu kararı alan Roma Mahkemesi yargıçları için X platformunda olayı anlatan bir kullanıcıya cevap olarak, “Bu yargıçlar gitmeli” yorumunu yaptı.
Musk’ın bu yorumu, İtalya’da farklı yansılara yol açtı.
Sağ koalisyon iktidarından Musk’ın yorumuna takviye bildiren görüşler gelirken, yargı etrafları ve muhalefetteki sol partiler ise ünlü iş insanına reaksiyon gösterdi.
Başbakan Yardımcısı ve Ulaştırma-Altyapı Bakanı ve aynı zamanda göç aykırılığıyla bilinen aşırı sağcı Lig Partisinin önderi Matteo Salvini de X platformunda Musk’ın paylaşımını alıntılayarak, “Musk haklı” sözünü kullandı.
Salvini, 2019’da İçişleri Bakanı olduğu dönemde İspanyol sivil toplum kuruluşu (STK) Open Arms’ın Akdeniz’de kurtardığı göçmenleri günlerce karaya yanaştırmaması sebebiyle “insanları alıkoyma” ve “görevi berbata kullanma” hatalarıyla yargılandığı davada hakkında 6 yıl mahpus cezası istenmesini de hatırlatarak, “Ben de İçişleri Bakanı olduğum dönemde yasa dışı göçmenlerin karaya çıkmasını engellediğim için 20 Aralık’ta 6 yıl mahpus cezası alabilirim. Yurt dışından bakıldığında, tüm bunlar daha da inanılmaz görünüyor.” yorumunu yaptı.
Musk ile yeterli diyaloğu olduğu bilinen Başbakan Giorgia Meloni’den bu çıkışa şimdi bir yorum gelmedi. Bununla beraber, Meloni’nin partisi İtalya’nın Kardeşleri’nin (FdI) ileri gelenlerinden milletvekili Fabio Rampelli de “Kendimizi savunmak için donanımlıyız. Elon Musk’a teşekkür ediyoruz lakin memleketler arası seviyede İtalya’nın kritik sorunlarını abartmak ve ulusu küçültmek için heveslenen sol üzere değiliz.” değerlendirmesinde bulundu.
Ana muhalefetteki Demokratik Partiden (PD) milletvekili Andrea Casu ise “Musk’ın İtalyan yargıçlara saldırısı tahammül edilemez bir müdahaledir. Başbakanın buna müdahale edip ulusal egemenliği savunup savunmadığını yahut bu saldırıyı sessizce kabul edip etmediğini göstermesi temeldir.” görüşünü lisana getirdi.
Muhalefetteki Yeşil-Sol İttifak’ın lideri Angelo Bonelli de Musk’ın yorumu için “Kabul edilemez bir müdahale ve demokrasi için önemli bir sorun.” yorumunu yaptı.
İTALYAN YARGIÇLAR, MUSK’A TEPKİLİ
İtalyan Yargıçlar Birliği (ANM), Musk’ın bu çıkışına reaksiyon gösterdi.
ANM Lider Yardımcısı Alessandra Maddelana, “Çok güçlü yabancı bir işverenin bu müdahalesinden rahatsızız. Burada artık yargının bağımsızlığı değil, İtalyan devletinin egemenliğinin sorgulanmasıyla karşı karşıyayız. Öncelikle bunun savunulması, akabinde da yargının düşünülmesi gerekiyor.” sözlerini kullandı.
ANM Genel Sekreteri Salvatore Casciaro da Rainews24 kanalına yaptığı açıklamada, “Yargı sistemine ve yargı yetkisine daha fazla hürmet gösterilmesi gerekmektedir.” dedi.
Roma Mahkemesi dün, İtalya’nın Arnavutluk’ta geçen ay faaliyete aldığı göçmen merkezlerine götürülen; Bangladeşli ve Mısır kökenli ikinci kümedeki göçmenlerin de burada tutulmaması ve mevzuya Avrupa Adalet Divanı’nın bakması tarafında karar almıştı.
İtalyan donanmasına ilişkin Libra karakol gemisi tarafından 8 Kasım’da Arnavutluk’un Şingin (Shengjin) Limanı’na götürülen 7 sistemsiz göçmen, mahkemenin bu kararı sonrası dün gece İtalya’ya geri getirilmişti.
ARNAVUTLUK’A NAKLEDİLEN BİRİNCİ GÖÇMENLER DE İTALYA’YA GERİ TAŞINMIŞTI
Roma ile Tiran ortasındaki mutabakat uyarınca Arnavutluk’taki iki göçmen merkezine birinci olarak 16 Ekim’de İtalyan donanma gemisi Libra tarafından 16 sistemsiz göçmen getirilmişti. Bu göçmenlerden 2’si reşit olmamaları, 2’si de sıhhat sıkıntıları sebebiyle İtalya’ya geri gönderilmişti.
Mısır ve Bangladeşlilerden oluşan öteki 12 kişi için Roma Mahkemesi, 18 Ekim’de bu göçmenlerin iltica taleplerinin reddedilmesi halinde geri gönderilmeleri gereken menşe ülkelerinin, Avrupa Adalet Divanı’nın 4 Ekim tarihli (Mısır ve Bangladeş’in büsbütün inançlı kabul edilemeyeceği yönündeki) kararına dayanarak, Arnavutluk’taki merkezde tutulamayacağına karar vermişti. Bunun üzerine sistemsiz göçmenler, 19 Ekim’de İtalyan kıyı güvenlik botuyla İtalya’ya geri getirilmişti.
Roma Mahkemesi’nin bu kararı sonrası, Giorgia Meloni liderliğindeki sağ koalisyon hükümeti, 21 Ekim’de Arnavutluk’taki göçmen merkezlerinin fonksiyonelliğini korumak emeliyle içinde Mısır ve Bangladeş’in de bulunduğu 19 ülkeyi “güvenli ülke” statüsüne alan yeni bir kararname kabul etmişti.
Buna karşılık hususla ilgili öbür bir davaya bakan Bologna Mahkemesi, geri gönderme için inançlı ülkeler listesini belirleyen yeni hükümet kararnamesini, 29 Ekim’de Avrupa Adalet Divanı’na taşımıştı. Bologna Mahkemesi, güvenliğin belirlenmesinde hangi ölçütlerin kullanılmasının gerektiğini ve İtalyan mevzuatıyla bir ihtilaf ortaya çıkarsa AB hukukunun önceliği unsurunun geçerli olup olmadığını sormuştu.
Ülkenin farklı mahkemelerindeki farklı davalarda alınan kararlar, siyasilerle yargı mensupları ortasında polemiklere yol açarken, Meloni hükümeti ise mahkemelerin, 21 Ekim’de çıkardığı kararnameye nazaran hareket etmesi gerektiği görüşünü savunuyor.
İTALYA’NIN ARNAVUTLUK’TAKİ TARTIŞMALI GÖÇMEN MERKEZLERİ
İtalya Başbakanı Meloni ve Arnavutluk Başbakanı Edi Rama’nın 6 Kasım 2023’te Roma’da imzaladıkları muahede, İtalyan güvenlik güçleri tarafından Akdeniz’de kurtarılan sistemsiz göçmenlerden; reşit ve sağlıklı erkek göçmenlerin, Arnavutluk’a nakledilmesini ve iltica taleplerinin inceleneceği mühlet boyunca burada kalmalarını öngörüyor.
Anlaşma, Avrupa merkezli sivil toplum kuruluşlarının arama kurtarma gemileri tarafından kurtarılan sistemsiz göçmenleri, reşit olmayanları, gebe bayanları ve savunmasız şahısları kapsamıyor.
Bu mutabakat, yılda 36 bin kadar sistemsiz göçmenin, Arnavutluk’taki bu merkezlere nakledilmesini öngörüyor.
Anlaşma çerçevesinde İtalya, Arnavutluk’un kuzeybatısındaki Şingin Limanı’nda birinci kabul merkezini kurdu ve Gjader bölgesinde ise sonraki prosedürler için tesis ve geri gönderme merkezi oluşturdu. İtalya ile Arnavutluk ortasındaki bu protokol, Avrupa Birliği (AB) ülkesinin, kendisine gelen sistemsiz göçmenleri, Birlik üyesi olmayan öbür bir ülke toprağına göndermesini düzenleyen birinci mutabakat özelliğini taşıyor.
Anlaşmayla oluşturulan bu tesislere yönelik, İtalyan ve yabancı basında yayımlanan kimi haber ve yazılarda ABD’nin Küba yakınındaki askeri hapishanesine atıfla “yeni Guantanamo” tenkitleri yöneltilmişti.
İtalya’da muhalefet partileri de devletin, sistemsiz göçmenleri bu merkeze göndermek için yaklaşık 800 milyon avroyu sokağa attığını savunarak hükümete yüklenmişti.
Başbakan Meloni ise İtalya-Arnavutluk protokolünü, sistemsiz göçmenlerin ülkeye gelişlerini “caydıracak unsur” olarak kamuoyuna sunmuştu.